Yaz dönemi genelde taşınma dönemi olarak bilinir. Hazır okullar tatilken ya da tayinler vs. sebebiyle genelde yazın taşınma oranları artar. Peki taşınma nedir? Çocukların hayatında ne anlama gelir? Onları nasıl etkiler?
Taşınmak
herkes için zor bir tecrübe olabilir. Gittiğiniz yer konusunda istekli olsanız da,
yaşadığınız yerden ayrılacak olmanıza rağmen yine de mutlu olsanız da, taşınmak insanın sinirlerini bozabilir. Özellikle okul çağındaki
çocuklar için şimdiye kadar bildikleri tek evi, gittikleri tek okulu, sahip
oldukları ilk arkadaşlarını, alışık oldukları oyun parkını terk edip neden
gittiklerini, nereye gittiklerini ve gidince ne yapacaklarını bilmedikleri bir
yere taşınmak çok güç olabilir. Daha küçük çocuklar için taşınmak o kadar zor
olmaz çünkü bağlantıları o kadar derin değildir ve daha büyük çocuklarla
yetişkinlerin endişelerini fazla paylaşmazlar. Eğer ailesi, sevdiği oyuncakları
ve diğer sevgi nesneleri yanındaysa o zaman taşınma olayını çok iyi
atlatabilirler.
1962 yılında
Psikiyatr Thomas Holmes ve psikolog Richad Rahe bir araya gelerek daha önce
Başlatılan bir araştırmayı daha kapsamlı olarak sürdürmüşlerdir.
Bunun için
kişinin günlük hayat düzeyinde değişiklik demek olan “küçük veya büyük bir uyum
yapmayı gerektiren hayat olayları” bir listede toplanmış ve her bir olayın
ortalama ağırlığı tespit edilmiştir. 43 tane sosyal stres maddesi bu listede yer almış ve seçilen hayat olaylarının tek ortak noktası “kişinin
süregiden günlük hayat düzeyinde değişiklik yapması” olmuştur.
5000 den
fazla hastanın psikolojik, sosyolojik ve hastalık hikayeleri kaydedilmiştir. Listedeki
olaylar 100 üzerinden puanlanmış
Buna göre taşınma 28. Sırada Yaşama şartlarında büyük
değişiklik ( yeni bir ev kurmak, yeniden döşemek, daha kötü bir ev veya semte
taşınmak) maddesinde 25 puan ve 32. sırada
Başka bir yere taşınmak maddesinde 20 puan olarak değerlendirilmiş
Yine yurt dışında yapılan
bir araştırmada; Taşınmanın etkisi
taşınma sıklığı, çocuğun taşındığı zamanki yaşı, taşınılan uzaklık etkenlerinin
okul çağı çocuklarında davranış problemi oluşumu üzerindeki etkisini inceliyor.
2933 çocuk üzerinde 10
yıllık boylamsal takiple (doğumda, 2, 6, 10 yaşlarında) yapılan araştırma. Çocukluk -özellikle
okul çağı- sırasında artan taşınma sayısı çocukların sonraki davranışını
olumsuz etkilediği bulunmuştur. Bu araştırmada, okul çağındaki çocukların
yaşıtlarıyla ilişki problemlerine etkisi olduğu... Taşınmaya bağlı olarak eski
iyi arkadaşların kaybı ve yeni arkadaşlıklar kurmadaki sorunları
yansıtıyor. Özellikle okul değiştirmesi gerekiyorsa bu problemler
katlanarak arttırıyor. Korunma için ise ebeveyn
ve öğretmen desteği gerekmektedir. 1998 de yapılan başka bir araştırmaya göre ise; Aile yapısı, taşınmaların okul hayatı üzerindeki etkisini düzenliyor (arttırıyor ya da
azaltıyor). Ve çocukların öz anne babalarıyla yaşıyor olması taşınma sıklığının yol
açtığı davranış problemi riskini düşürüyor.
TAŞINMANIN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ AZALTMAK İÇİN NE YAPABİLİRİZ?
- Bunu bir sır olarak saklamayın: Eğer taşınacağınız haberini nakil kamyonu kapıda belirince verirseniz, karşılaşacağı değişikliklere hazırlanması için çocuğunuza yeterince zaman vermemiş olursunuz. Çocuğunuzun anlayacağı bir dille ve olumlu terimler kullanarak neden taşındığınızı açıklayın
- Olumlu olun: Taşınacağınız muhit hakkında konuşun. Yakındaki parktan söz edebilirsiniz. Yeni evinizden de söz edebilirsiniz.
- Bir ön tanıtım yapın: Eğer mümkünse taşınmadan önce çocuğunuzu yeni eve ,devam edeceği okula götürebilirsiniz. Eski evinizin, mahallenizin ve arkadaşların resimlerini çekerek çocuğunuzla bir albüm hazırlayabilirsiniz. Daha sonra bu resimlere bakmak eski ve yeni arasındaki boşluğu doldurmasına yardımcı olacaktır.
- Hislerinizi paylaşın: Sizin de taşınma konusunda birtakım çelişkili duygularınızın olabileceğini ifade edin. Eski mahallenizi, evinizi ve komşularınızı özleyeceğinizi söyleyin, fakat yeni evde yaşamanın da çok keyifli olacağını düşündüğünüzü vurgulayın
- Sakın fırlatıp atmayın: Taşınmak eski kıyafetleri, kırık oyuncakları ve gereksiz eşyaları atmak için en ideal zamandır. Çocuğunuzun bir daha arayıp istemeyeceğinden emin olmadığınız hiç bir eşyasını atmayın
- Taşınma oyunları oynayın: Bu tür oyunlar çocuğunuzun karışık hislerini ve korkularını ifade etmesine yardım edecektir.
- Çocuğunuzu unutmayın: Taşınma telaşesi içinde Çocuğunuzu ihmal etmeyin. Çocuğunuza gereken ilgiyi göstermezseniz, taşınmanın yaratacağı sızlanma, sinirli davranma ve şımarıklık gibi yan etkilerin daha güçlendiğini farkedebilirisiniz.
- Çocuğunuzu uzağa yollamayın: Çocuğunuz ayak altında olmadan taşınmanız daha az karmaşık olsa da taşınana kadar onu başka bir yere yollamak hiçde iyi bir fikir değil. Çocuğunuz yeni eve girene kadar her şeyden dışlanmak yerine onu en baştan beri taşınma olayının bir parçası olarak görürseniz, o zaman taşınmak ona daha az şaşırtıcı gelir ve kafası daha az karışır.
- Çocuğunuzun odasını en son toplayın: Böylece ona oynaması için güvenli bir alan vermiş olursunuz. Ayrıca onunla ilgili kutuları ve mobilyaları en son yüklerseniz , gittiğiniz yerde ilk önce onun eşyalarının yerleşeceği anlamına gelir.
- Paketlemenin bir kısmını da çocuğunuza bırakın: Çocuğunuzu da hazırlıkların bir parçası yapmak ve etrafında olup bitenlere hakim olabildiğini hissetmesini sağlamak için ona kendi kendine hazırlayabileceği bir kutu verebilirsiniz.
- Çocuğunuzu hemen yerleştirin:
- Diğer değişiklikleri erteleyin: Taşınmanızı izleyen haftalarda hayatınızı mümkün olduğunca sabit tutmaya çalışın. (tuvalet eğitimi, yuvaya yada okula başlama)
- Keşif için zaman ayırın: Hemen yerleşmek yerine hamallar gittikten sonra ailecek eğlenmek için zaman ayırın. Yeni mahallenizi gezebilir, yeni oyun parkını ziyaret edebilirsiniz.
- Yeni bağlantılar kurun:
- Eski bağlantılarınızı sürdürün:
- Aşırı sabırlı olun: Geçiş evresindeki çocukların uyarı ve ültimatomlara değil, sabır ve anlayışa ihtiyaçları vardır. Çocuğunuzun çektiği güçlüklere hiddetle karşılık vermek yerine duyarlı tepkiler vermeniz, çok daha etkili olacaktır.
Sonuçta çocukla sağlıklı bir iletişim içinde olunup onun ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda, taşınma problem olmaktan ziyade heyecan verici bir yenilik olarak hayatımızda etkisini gösterebilir.
Taşınma hazırlığında olanlara kolaylıklar diliyorum.
Kaynak:
- Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler, Arlene Eisenberg, Hheidi E. Murkoff, Sandee E. Hathaway, Çev: Dr. Dilek Tunalı, Epsilon yayıncılık, 2004, İstanbul (s:713-718)
- Stres ve Başaçıkma Yolları, Acar Baltaş, Zuhal Baltaş, Remzi Kitapevi, 15. Basım, 1996
- Tiesler, C.M.T. Ve arkadaşları .(2012). Residential mobility and behavioral problems in children: results from the GINIplus and LISAplus studies. Journal of Public Health, 21, s:39-48.
